▲يکي از شايع‌ترين بيماري‌هاي مقاربتي
کلاميديا هم زنان و هم مردان را در تمام رده‌هاي سني مبتلا مي‌کند، البته شيوع آن در جوانان بيشتر است


از ديگر عواقب کلاميديا اين است که احتمال ابتلا به ايدز در مبتلايان، 5 بار بيشتر از ديگر زنان است.
دکترفرشاد کسرايي
احتمالا بسياري از شما حتي نام کلاميديا را هم نشنيده‌ايد ولي اگر بدانيد که کلاميديا يکي از شايع‌ترين بيماري‌هاي مقاربتي است که غالبا در ابتدا علايم چنداني ندارد ولي مي‌تواند منجر به عوارض سنگيني مانند ناباروري و حاملگي خارج رحمي شود، دلتان مي‌خواهد در مورد آن اطلاعات کسب کنيد.
کلاميديا يک عفونت باکتريايي است که به سادگي از طريق ارتباط جنسي منتقل مي‌شود. اين باکتري‌ کوچک که در ابتدا خاموش است. ولي بعدا جاروجنجال زيادي به پا مي‌کند، <کلاميديا تراکمايتيس> نام دارد که نمي‌تواند خارج از سلو‌ل‌هاي زنده، رشد کند. در ابتدا شما هم ممکن است متوجه نشويد که کلاميديا داريد زيرا علايم و نشانه‌هاي آن فورا شروع نمي‌شوند، بسياري از افراد يعني حدود 75 درصد از زنان مبتلا و نيمي از مردان مبتلا، هيچ علايمي دال بر عفونت کلاميديايي ندارند و از اين جهت از آن به‌عنوان <بيماري خاموش> نيز نام برده مي‌شود اين بيماري هم زنان و هم مردان را در تمام رده‌هاي سني مبتلا مي‌کند، البته شيوع آن در جوانان بيشتر است. و دليل آن هم واضح است زيرا هر فردي که رابطه جنسي دارد مي‌تواند به آن مبتلا شود و هر چه تعداد شرکاي جنسي بيشتر باشد احتمال ابتلا نيز بيشتر مي‌شود. البته به‌دليل اينکه دهانه رحم در دختران و زنان جوان کاملا به بلوغ نرسيده است، اين گروه از افراد احتمال بيشتري براي ابتلا خواهند داشت. در هر حال اين بيماري به سادگي قابل درمان است ولي اگر بدون درمان رها شود، مي‌تواند منجر به عوارض بسيار شديدتري شود.
کلاميديا منجر به چه بيماري‌هايي مي‌شود؟
در گذشته، مهم‌ترين بيماري ناشي از کلاميديا، تراخم بود که يک بيماري چشمي است که از شايع‌ترين دلايل نابينايي به شمار مي‌رود. ولي در حال حاضر گونه‌اي از اين باکتري ناقلا بيشتر شايع شده است که منجر به عفونت در دستگاه تناسلي مي‌شود. در مردان، کلاميديا تراکمايتيس، شايع‌ترين دليل غيرگنوکوگي التهاب مجراي ادراري است. در زنان، هم مي‌تواند دهانه رحم را گرفتار کند و هم مجراي ادراري را. عفونت در دستگاه تناسلي فوقاني زنان (اندومتر رحم و لوله‌هاي رحمي) مي‌تواند باعث ايجاد بيماري التهابي حاد لگن شود که عوراض زيادي در پي خواهد داشت.
نوزادان به‌دنيا آمده از زنان مبتلا به عفونت دستگاه تناسلي، معمولا دچار بيماري چشمي کلاميديايي که کونژکتيويت کلاميديايي يا چشم صورتي نام دارد مي‌شوند. کلاميديا در طي يک هفته پس از زايمان علايم خود را نشان مي‌دهد و در آينده مي‌تواند باعث ذات‌الريه در نوزاد نيز شود.

علايم و نشانه‌هاي آن کدامند؟
تشخيص کلاميديا ممکن است مشکل باشد زيرا عفونت در ابتدا معمولا باعث ايجاد علايم و نشانه‌هاي هشدار دهنده‌اي نمي‌شوند تا فرد به پزشک مراجعه کند. و اگر علايم به‌وجود آيند، معمولا يک تا 3 هفته پس از ورود ميکروب کلاميديا آغاز مي‌شوند. و حتي اگر اين علايم به‌وجود آيند، غالبا خفيف و گذرا هستند و افراد آنها را ناديده مي‌گيرند.
در زنان، باکتري به‌طور اوليه دهانه رحم و مجراي ادراري را گرفتار مي‌کند و مي‌تواند علايمي مانند ترشح غيرطبيعي از واژن که معمولا همراه با بوي بد، کف‌آلود و به رنگ سفيد مايل به سبز است و سوزش ادرار را ايجاد کند. هنگامي که عفونت از دهانه رحم به رحم و لوله‌هاي رحمي (که تخمک‌ها را از تخمدان به رحم منتقل مي‌کنند) گسترش پيدا کند، بعضي از زنان ممکن است همچنان بدون علامت باقي بمانند و در بقيه علايمي مانند درد شکم، کمردرد، تهوع، تب، درد هنگام مقاربت و خونريزي غيرطبيعي از واژن در فواصل عادات ماهيانه مي‌تواند به‌وجود آيد. در صورت وجود رابطه جنسي‌دهاني يا مقعدي، ممکن است علايمي در نواحي مربوطه نيز به‌وجود آيند.
نيمي از مردان هم ممکن است بدون علامت باشند و در بقيه علايم مي‌تواند به‌صورت ترشح از آلت، سوزش ادرار و در موارد نادري هم درد و تورم در بيضه‌ها باشد. همچنين در مردان ممکن است علامت فقط به‌صورت خارش و سوزش در محل خروجي مجراي ادراري باشد که طي 2 تا 3 روز ناپديد مي‌شود که در اين موارد معمولا فقط منتظر مي‌مانند تا علامت از بين برود ولي متاسفانه عفونت از بين نرفته است و مي‌توانند آن‌را به ديگران انتقال دهند وخودشان نيز مبتلا به عوارض آينده آن شوند.

عوارض کلاميديا
چنانچه کلاميديا درمان نشود، عفونت کلاميديايي مي‌تواند پيشرفت کند و تبديل به اختلالاتي در باروري و سلامتي شود که عواقب کوتاه مدت و طولاني مدتي خواهند داشت. همانند خود بيماري. عوارض کلاميديا، اغلب خاموش هستند. کلاميديا شايع‌ترين دليل بيماري التهابي لگن، حاملگي نابجا و نازايي در زنان است. کلاميديا در زناني که درمان نشده‌اند مي‌تواند به لگن گسترش پيدا کند و رحم، لوله‌هاي رحم و تخمدان‌ها را عفوني کند که به اين حالت بيماري التهابي لگن )PID( مي‌گويند. علايم بيماري التهابي لگن، دردشکم، کمردرد، درد هنگام مقاربت، خونريزي غيرطبيعي از رحم و تب هستند. در نتيجه بيماري التهابي لگن، در برخي از زنان به لوله‌هاي رحمي آسيب مي‌رسد و اين آسيب مي‌تواند باعث انسداد کامل لوله‌هاي رحمي شود که در نتيجه انتقال تخم به رحم نمي‌تواند صورت بگيرد و ديگر حاملگي به‌صورت طبيعي نمي‌تواند روي بدهد و نازايي به‌وجود مي‌آيد. زناني که در اثر بيماري التهابي لگن، لوله‌هاي رحمي‌شان آسيب ديده است، حاملگي نابجا خواهند داشت که در اين نوع حاملگي جنين خارج از رحم و معمولا در لوله‌هاي رحمي رشد مي‌کند. لوله رحمي ممکن است پاره شود و باعث درد و خونريزي شديد شود که اين يکي از اورژانس‌هاي پزشکي است و مي‌تواند باعث مرگ شود. بيماري التهابي لگن همچنين مي‌تواند باعث درد مزمن لگني شود.
از ديگر عواقب کلاميديا اين است که احتمال ابتلا به ايدز در مبتلايان، 5 بار بيشتر از ديگر زنان است.
کلاميديا براي مردان نيز مشکل‌ساز مي‌شود. کلاميديا شايع‌ترين دليل التهاب بيضه‌ها و مجاري انتقال دهنده اسپرم در مردان زير 35 سال است. به اين بيماري اپيديدميو اورکيت مي‌گويند که باعث درد، تورم و قرمزي در اسکروتوم (پوست پوشاننده بيضه‌ها) مي‌شود و در موارد نادري منجر به عقيم شدن آن فرد مي‌شود. عفونت کلاميديايي همچنين مي‌تواند به پروستات گسترش يابد و باعث درد هنگام مقاربت يا پس از آن، تب و لرز، سوزش ادرار و کمردرد در مردان شود.
از ديگر عوارض کلاميديا، عفونت چشم‌هاست؛ چنانچه دست‌آلوده به ترشحات با چشم تماس داشته باشد، يک عفونت چشمي مانند کونژکتيويت يا بيماري چشم صورتي به‌وجود مي‌آيد، که اگر درمان نشود منجر به نابينايي مي‌شود.

تشخيص و درمان
تشخيص کلاميديا به آساني توسط تست‌هاي آزمايشگاهي صورت مي‌گيرد تا بتوان آن‌را از سوزاک که علايمي مشابه ايجاد مي‌کند افتراق داد. به اين منظور يا نمونه‌ ادرار و يا نمونه‌اي از ترشحات مورد بررسي آزمايشگاهي قرار مي‌گيرد.
درمان اين بيماري خاموش نيز به آساني و با کمک آنتي‌بيوتيک‌ها صورت مي‌گيرد. يک دوز منفرد آزيترومايسين و يا داکسي‌سايکلين به مدت 7 روز بيشترين استفاده را به اين منظور دارند. از آنجا که اين بيماري، يک بيماري مقاربتي است بايد توجه کرد که همسر فرد مبتلا نيز تحت بررسي و درمان قرار گيرند، افراد مبتلا نيز بايد تا زمان درمان کامل خود و يا همسرشان از رابطه جنسي خودداري کنند، در غير اين‌صورت عود بيماري کاملا قابل تصور است.
زناني‌که همسرشان به‌خوبي يا کامل درمان نشده‌اند در خطر بيشتري براي عود بيماري هستند. داشتن عفونت‌هاي کلاميديايي متعدد، احتمال عوارض شديد باروري مانند نازايي را بسيار بالا مي‌برد بنابراين آزمايش مجدد، به‌خصوص براي بزرگسالان، 3 تا 4 ماه بعد از درمان توصيه مي‌شود.

پيشگيري بهتر از درمان است
بهترين راه براي پيشگيري از انتقال بيماري‌هاي مقاربتي، اجتناب از رابطه جنسي و يا داشتن يک رابطه متقابل طولاني مدت با يک همسر است که مي‌دانيد مبتلا به بيماري مقاربتي نيست. استفاده از کاندوم لاتکس در صورتي‌که صحيح و به صورت دايمي استفاده شود، احتمال انتقال کلاميديا را تا حد زيادي کاهش مي‌دهد.
غربالگري براي کلاميديا به‌صورت ساليانه براي تمام زنان زير 25 سال که از نظر جنسي فعال هستند، توصيه مي‌شود. همچنين آزمايش غربالگري ساليانه براي زنان با سن بيشتر از 25 سال که مستعد ابتلا به کلاميديا هستند يا همسر جديدي اختيار کرده‌اند نيز ضرورت دارد. علاوه بر اين موارد تمام زنان حامله نيز بهتر است که براي کلاميديا آزمايش شوند.
زنان بايد استفاده از دوش واژينال را قطع کنند زيرا دوش واژينال باکتري‌هاي خوني را نيز که در واژن وجود دارند و احتمال ابتلا را کمتر مي‌کنند، از بين مي‌برد.
در هر صورت توجه کنيد که هر علامت کلاميديا مانند ترشح يا سوزش ادرار يا هر زخم و ضايعه پوستي بايد نشانه‌اي براي قطع رابطه جنسي و مشورت فوري با پزشک باشد.
اگر فردي براي کلاميديا (يا هر بيماري مقاربتي ديگر) تحت درمان است، بايد توجه کند که همسر وي نيز بايد همزمان درمان شود. اين‌کار در جلوگيري از عوارض شديد کلاميديا موثر است و احتمال عود بيماري را کم مي‌کند. فرد مبتلا بايد تا زمان کامل شدن درمان کلاميديا از رابطه جنسي خودداري کند