عفونت‌ يا انسداد مجراي‌ اشكي‌
tear duct infection or blockage
 
  شرح بيماري 
  علايم‌ شايع‌
 علل‌
  عوامل تشديد كننده بيماري 
 پيشگيري‌
  عواقب‌ مورد انتظار
 عوارض‌ احتمالي‌
  درمان‌
  اصول‌ كلي‌
 داروها
  فعاليت در زمان ابتلا به اين بيماري 
  رژيم‌ غذايي‌
  درچه شرايطي بايد به پزشك مراجعه نمود؟
 
    شرح بيماري 
عفونت‌ مجرا، كيسه‌ يا غده‌ اشكي‌، داكريوسيستيت‌ نام‌ دارد. ميكروب‌هاي‌ عامل‌ عفونت‌ مي‌توانند به‌ ساير افراد منتقل‌ شوند. عفونت‌ مجرا يا كيسه‌ اشكي‌ در تمام‌ سنين‌ رخ‌ مي‌دهد اما در كودكان‌ شايع‌تر است‌.
خراش‌، انسداد يا تنگي‌ مجراي‌ اشكي‌ كه‌ معمولاً ناشي‌ از اختلال‌ ارثي‌ يا عفونت‌ قبلي‌ است‌، داكريواستنوزيس‌ نام‌ دارد. انسداد ارثي‌ مجراي‌ اشكي‌ معمولاً در شيرخواران‌ 12-3 هفته‌ ظاهر مي‌شود. انسداد ناشي‌ از عفونت‌ مي‌تواند در هر سني‌ به‌ دنبال‌ عفونت‌ رخ‌ دهد.
    علايم‌ شايع‌
علايم‌ زير ممكن‌ است‌ در انسداد يا عفونت‌ وجود داشته‌ باشند:
اشك‌ ريزش‌ هميشگي‌ از يك‌ يا هر دو چشم‌
تخليه‌ مخاط‌ و چرك‌ به‌ جاي‌ آب‌ از مجراي‌ اشكي‌. تخليه‌ ممكن‌ است‌ خود به‌ خود يا با فشار برروي‌ موضع‌ صورت‌ پذيرد.
درد، قرمزي‌ و تورم‌ زير چشم‌ كه‌ عفونت‌ را مطرح‌ مي‌كند.
قرمزي‌ و تورم‌ مجراي‌ اشكي‌
قرمزي‌ سفيدي‌ چشم‌ در اطراف‌ مجراي‌ اشكي‌
   علل‌
انسداد مجراي‌ اشكي‌ ممكن‌ است‌ ناشي‌ از موارد زير باشد:
اختلال‌ ارثي‌
عفونت‌ باكتريايي‌ مجرا
عفونت‌ سينوس‌ يا بيني‌ به‌ويژه‌ عفونت‌ مزمن‌ بيني‌
پوليپ‌هاي‌ بيني‌
آسيب‌ چشم‌
عفونت‌ چشم‌ از جمله‌ قرمزي‌ شديد چشم‌ (كونژكتيويت‌)
شكستگي‌ بيني‌ يا استخوان‌هاي‌ صورت‌
    عوامل تشديد كننده بيماري 
نوزادان‌ و شيرخواران‌ به‌ويژه‌ آن‌ دسته‌ كه‌ داراي‌ سابقه‌ خانوادگي‌ انسداد مجراي‌ اشكي‌ هستند.
عفونت‌ اخير همانند موارد ذكر شده‌ در بالا
   پيشگيري‌
درمان‌ طبي‌ مناسبي‌ را براي‌ عفونت‌هاي‌ چشم‌، بيني‌ يا سينوس‌ انجام‌ دهيد.
    عواقب‌ مورد انتظار
عفونت‌ معمولاً با آنتي‌بيوتيك‌ها قابل‌علاج‌ است‌.
انسداد معمولاً با گشادكردن‌ مجرا يا جراحي‌ قابل‌علاج‌ است‌. بهبودي‌ 3 هفته‌ زمان‌ مي‌برد.
   عوارض‌ احتمالي‌
انسداد بدون‌ درمان‌ ممكن‌ است‌ باعث‌ عفونت‌ گردد.
عفونت‌ بدون‌ درمان‌ ممكن‌ است‌ به‌ قرنيه‌ و ساير قسمت‌هاي‌ چشم‌ گسترش‌ يابد يا در مجراي‌ اشكي‌، جوشگاه‌ دايمي‌ بر جاي‌ مي‌گذارد.
    درمان‌
 
    اصول‌ كلي‌
غالباً به‌ درماني‌ غير از ماساژ نياز ندارد.
جراحي‌ براي‌ گشادكردن‌ و گذاشتن‌ ميل‌ در مجراي‌ اشكي‌. اين‌ امر در شيرخواران‌ معمولاً با بيهوشي‌ عمومي‌ مختصري‌ انجام‌ مي‌شود. در بزرگسالان‌ غالباً در مطب‌ پزشك‌ با بي‌حسي‌ موضعي‌ انجام‌ مي‌گردد. پس‌ از گشادكردن‌، دستگاه‌ مجراي‌ اشكي‌ با آب‌ نمك‌ شستشو مي‌گردد.
در مورد انسداد (در صورت‌ عدم‌ نياز به‌ جراحي‌)، روزي‌ 2 بار مجراي‌ اشكي‌ را با نوك‌ انگشت‌ ماساژ دهيد تا محتويات‌ آن‌ دوشيده‌ شود.
در مورد عفونت‌، درد را با پوشش‌هاي‌ مرطوب‌ و گرم‌ تسكين‌ دهيد.
انسداد كامل‌ ممكن‌ است‌ نيازمند باز كردن‌ مسير چشم‌ تا بيني‌ با جراحي‌ باشد.
   داروها
آنتي‌بيوتيك‌هاي‌ خوراكي‌ يا موضعي‌ براي‌ عفونت‌
    فعاليت در زمان ابتلا به اين بيماري 
در طول‌ درمان‌ عفونت‌، فعاليت در زمان ابتلا به اين بيماري را كاهش‌ دهيد. از شنا كردن‌ و ورزش‌هاي‌ تماسي‌ خودداري‌ كنيد.
    رژيم‌ غذايي‌
رژيم‌ غذايي‌ خاصي‌ ندارد.
    درچه شرايطي بايد به پزشك مراجعه نمود؟
اگر شما يا يكي‌ از اعضاي‌ خانواده‌تان‌ علايم‌ عفونت‌ يا انسداد مجراي‌ اشكي‌ را داشته‌ باشيد.
تب‌ 3/38 درجه‌ سانتيگراد يا بيشتر
اگر علي‌رغم‌ درمان‌ علايم‌ بهبود نيابند.
اگر بينايي‌ مختل‌ شده‌ باشد.
مجاری اشکی ، مجاری باریکی هستند که وظیفه انتقال ترشحات چشم به داخل بینی را بعهده دارند. گاهی ممکن است در هنگام تولد یک یا هر دو مجرای اشکی ، بعلت تجمع سلول‌های مرده بصورت نسبی مسدود شوند و بنابراین ترشحات اشک نمی‌توانند از این طریق تخلیه شوند و در نتیجه کودک به طور دائمی اشک ریزش دارد .
▪ علائم و نشانه‌های این بیماری چیست ؟
نشانه‌های اصلی این بیماری عبارتند از :
اشک ریزش دایمی از چشم ، حتی در مواقعی که نوزاد گریه نمی کند .
در صورت عفونت چشم (که خیلی نادر است)، تجمع چرک در گوشه چشم و تورم بینی درست در زیر چشم مبتلا.
▪ چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد ؟
تقریباً درتمامی موارد ، مجرای اشکی بطور طبیعی تا سن یکسالگی باز خواهد شد. بهر حال، با درمان می‌توان این مجاری مسدود را سریعتر باز نمود. بنابراین چنانچه نوزاد بطور دایم دچار اشک ریزش است. با پزشک کودک خود مشورت کنید. در صورت وجود علایم عفونت باید ظرف ۲۴ ساعت به پزشک مراجعه نمائید.
▪ درمان
پزشک چشم کودک را معاینه خواهد کرد و در صورتی که علایم عفونت وجود نداشته باشد، از شما خواهد خواست تا به آرامی قسمت فوقانی مجرا را ماساژ دهید. در صورت وجود عفونت، پزشک پماد آنتی بیوتیک چشمی تجویز خواهد کرد. پس از بهبود عفونت (که معمولاً یک هفته طول می‌کشد ولی جهت اطمینان، پزشک باید آن را تأیید نماید) شما باید ماساژ را انجام دهید.
اگر بعد از سن یکسالگی، مجرا همچنان بسته باشد، پزشک کودک را به یک متخصص و جراح چشم معرفی خواهد کرد و متخصص مربوطه تحت بیهوشی عمومی و بوسیله یک ابزار باریک، مجرای مسدود را باز خواهد کرد .
▪ برطرف کردن انسداد مجاری اشکی
بعد از شستشوی دست‌ها در زیر گوشه داخلی چشم مبتلا ، پوست را به آرامی ماساژ دهید . این کار را روزانه ۳ تا ۴ بار و به مدت ۲ تا ۳ هفته ادامه دهید. این اقدامات شما به باز شدن مجرای اشکی کمک خواهد کرد. پس از باز شدن مجرای اشکی، اشک ریزش کودک متوقف می‌شود و احتمال ابتلا به عفونت‌های چشمی در کودک کاهش می‌یابد.