بیماریهای چشم
مقدمه
بینایی مهمترین حس آدمی است زیرا بیش از 80 درصد اطلاعاتی که از محیط اطراف حاصل میآوریم از راه چشم است. چشم انسان اندامی کروی به قطر 5/2 سانتیمتر است که بوسیله تعدادی رباط در حدقه استخوانی آویزان است. شش ماهیچه بیرونی حرکت کرده چشم را به عهده دارند غده اشکی بطور مرتب سطح جلویی چشم را مرطوب نگه میدارد اعصاب و رگهای خونی چشم و بافت چربی و بافت پیوندی قسمتهای دیگر حدقه چشم است پلکها روی چشم را میپوشانند و یک سیستم مجرایی بطور مداوم ترشحات غدد اشکی را به درون حفره بینی میریزد. برخی بیماریهای مهم چشم عبارتند از:
نزدیک بینی
معمولا در اثر زیادی تحدب عدسی ایجاد میشود در این حالت تصویر در جلو شبکیه تشکیل میشود شخص نزدیک بین ، بین اشیای نزدیک را به خوبی میبیند ولی اشیای دور را به وضوح نمیبیند نزدیک بینی را با استفاده از عینکهایی با عدسی مقعر اصلاح میکنند و در این بیماری کره چشم بیش از حد بلند است.
دوربینی
معمولا در اثر کاهش تحدب عدسی پدید میآید در چشم دوربین اشیای دور را به خوبی دیده میشوند ولی اشیای نزدیک به علت اینکه تصویر آنها در پشت شبکیه تشکیل میشود به روشنی دیده نمیشوند دوربینی را با استفاده از عینکهایی با عدسی محدب اصلاح میکنند. در این بیماری کره چشم بیش از حد کوتاه است.
گل مژه
گل مژه التهاب غده چربی کنار مژههای چشم است. برآمدگی قرمز دردناکی در کنار پلک ظاهر و به زودی به جوش چرکین تبدیل می شود. بسیاری از طریق تماس دست یا حوله آلوده با چشم حاصل می آید.
ورم ملتحمه
پرده پیوندی که سطح داخلی پلکها را فرا گرفته است ملتحمه نام دارد این پرده به علت عفونت یا در نتیجه حساسیت قرمز و متورم شده با خارش همراه میشود گاهی ورم ملتحمه در فصل معینی مثلا بهار عود میکند دلیلش آن است که چشم شخص نسبت به بعضی بوها یا دانه گرده گلها حساس است این بیماری که ملتحمه بهاره نام دارد ممکن است سالها ادامه یابد اما بالاخره پس از طی دوره خود بهبود مییابد. ملتحمه عفونی در نتیجه ورود میکروب به پرده ملتحمه پدید میآید. در این صورت دستهای آلوده ، استفاده از حوله افراد دیگر و انتشار ترشحات اشک افراد مبتلا میتوانند میکروب را به چشم انتقال دهند.
شب کوری
وقتی مقدار ویتامین A در شدت در بدن کم میشود عارضهای به نام شب کوری پدید میآید در این حال شخص در نور کم قادر به دیدن نیست زیرا ماده ریتینال کافی در سلولهای استوانهای وجود ندارد.
کورنگی
کورنگی عارضهای است که جنبه ارثی دارد و در آن شخص یک یا چند رنگ ویژه را نمیبیند علت این است که پروتئین موجود در یک یا هر سه نوع مخروطی به درستی عمل نمیکند. نكته درباره چشم و آبتنی
۱) كلر و دیگر مواد ضد عفونیكنندهای كه برای تمیز كردن آب استخرها به كار میرود، چنانچه با غلظت بیش از حد مجاز در استخرها ریخته شوند، باعث سوزش، قرمزی و حتی زخمهای سطحی قرنیه میشوند. به همین علت استفاده از عینكهای مخصوص شنا و شستن صورت با آب تمیز بعد از شنا در كاهش علایم تماس چشم با كلر موثر است.
۲) عوامل عفونی موجود در آب استخرها كه باعث بروز بیماریهای چشمی میشوند بیشتر از نوع ویروسی هستند. ویروسها قدرت همهگیری زیادی دارند و بهسرعت به دیگران منتقل میشوند.
۳) ویروسها، به خصوص آدنوویروسها، بهسرعت منتقل میشوند و در یك دوره كوتاه همهگیری ایجاد میكنند. این خانواده از ویروسها به طور معمول قرنیه و ملتحمه را گرفتار میكند. البته چون ملتحمه یك بافت مخاطی است و در مسیر بینایی قرار ندارد، عارضه چندانی ایجاد نمیكند و بعد از یك دوره كوتاه، بهبود مییابد اما چنانچه قرنیه دچار عفونت شود، ممكن است سیر بیماری چند ماه طول بكشد و در نهایت باعث كاهش دید شود.
۴) استفاده از لنز در هیچ فعالیت ورزشی به اندازه شنا خطرناك نیست. افرادی كه از لنزهای تماسی استفاده میكنند باید در موقع شنا كردن لنزهای خود را از چشم خارج كنند. لنز به عنوان یك جسم خارجی در داخل چشم مكان مناسبی برای رشد و باقیماندن ویروس و قارچ است. آلوده شدن لنز باعث ایجاد زخمهای عفونی میشود كه تهدیدی جدی برای بینایی شخص است. هنگام شنا احتمال خروج لنز از چشم، تغییر رنگ و كدر شدن آن نیز وجود دارد.
۵) حتی در صورت استفاده از عینك شنا هم احتمال نفوذ آب استخر به داخل چشم وجود دارد. به عبارت دیگر حتی در حضور عینك شنا هم نباید لنز را به چشم داشت.
۶) قرمزی، درد و كاهش دید چشم از علایم بالینی بروز عفونت چشمی بعد از شنا با لنز هستند. در صورت بروز این علایم باید سریع به چشمپزشك مراجعه شود.
۷) عفونت قارچی، شدیدترین نوع عفونت چشم محسوب میشود كه مدت زمان درمان آن نسبت قرمزی چشم پس از شنا
شاید توجه كرده باشید گاهی پس از شنا كردن چشمها قرمز میشوند. كلر كه برای ضدعفونی كردن و از بین بردن باكتریها به آب استخر اضافه میشود به خودی خود مشكلساز نیست. مشكل زمانی رخ میدهد كه كلر در مجاورت نیتروژن و آمونیاك آب قرار گیرد و از تركیب اینها كلرآمین تشكیل شود. علت اصلی قرمزی چشم كلرآمین است. عروق سطحی روی سفیدی چشم بر اثر تماس با كلرآمین ملتهب و چشم قرمز میشود. برخلاف تصور عمومی درمان این وضعیت استفاده از قطرههایی كه قرمزی چشم را كم میكند نیست بلكه درمان صحیح استفاده از اشك مصنوعی است.
اشك مصنوعی لایهای روی قرنیه ایجاد میكند و به آن فرصت میدهد التیام یابد. اگر قرمزی و سوزش چشم شدید باشد یا به دفعات تكرر شود. یك راه دیگر استفاده از عینك شناست. قرمزی چشم ناشی از اضافه كردن كلر كم به آب استخر است. دوش گرفتن بلافاصله پس از بیرون آمدن از آب استخر به شسته شدن كلرآمین از پوست و مو و چشم شما كمك میكند.استفاده از عينكهاي مخصوص شنا از بروز عفونتهاي چشمي جلوگيري ميكند
مواد ضد عفوني كنندهاي همچون كلر كه جهت تميز كردن آب استخرها به كار ميرود چنانچه با غلظت بيش از حد مجاز در استخرها ريخته شود ميتواند باعث سوزش، قرمزي و حتي زخمهاي سطحي در قرنيه شوند از اين رو استفاده از عينكهاي محافظ چشم مخصوص شنا و شستن صورت با آب تميز بعد از شنا ميتواند در كاهش علائم تماس چشم با كلر مؤثر باشد.
دكتر محمد جوشقاني فوق تخصص پيوند قرنيه گفت: عفونتهايي كه در آب استخرها وجود دارد بيشتر از نوع ويروسي بوده و معمولا قدرت همهگيري آن زياد است و به سرعت به ديگران منتقل ميشود.
وجود ويروس آدنوويروس در آب استخرهاي آلوده به سرعت منتقل شده و در يك دوره كوتاه ميتواند همهگير شود و معمولا قرنيه و ملتهمه را گرفتار ميكند البته ملتهمه چون يك بافت مخاطي است و در مسير بينايي نيست عارضه چنداني باقي نميگذارد و بعد از يك دوره كوتاه بهبودي مييابد ولي چنانچه قرنيه دچار عفونت شود ممكن است چند ماهي طول كشيده و نهايتا باعث كاهش ديد ميشود