سایت زنان و مامایی بابل

الف- تعريف :

يک بيماري مادر زادي مفصل ران مي باشد که يک تا دو نفر از هر هزار نوزاد متولد شده را مبتلا مي کند بيشترين شيوع  در اولين بچه زناني اتفاق مي افتد که سابقه اي از اين بيماري در يکي از بستگان آنان وجود داشته باشد .

ب-علت :

مفصل ران به صورت يک مفصل گوي و کاسه مي باشد.هر علتي که باعث کم عمق شدن اين کاسه شود مي تواند به سر استخوان ران اجازه دهد که به بيرون از کاسه بلغزد و در نتيجه باعث پيدايش در رفتگي مفصل ران شود.چندين عامل در به وجود آمدن اين نقص دخالت دارد.اين عوامل ژنتيکي يا محيطي هستند .

‏DDH‏ در دختران 9 برابر بيشتر از پسران است بچه هايي که در زايمان اول متولد مي شوند در معرض خطر بيشتري قرار دارند .

ج-علائم :

اين بيماري علائم مختلفي دارد اما هر بچه مبتلا تمام علائم را ندارد .

مجموعه علائم ‏DDH‏ شامل موارد زير است :

1- در سمت مبتلا، ران کوتاهتر به نظر مي رسد .

2-در سمت مبتلا، ران به طرف بيرون چرخيده است.

3-فاصله بين دو ران بيشتر از حد معمول به نظر مي رسد .

4- چين هاي پوستي در ناحيه باسن ياران غيرقرينه هستند .

‏DDH‏ مي تواند يک طرفه و يا دو طرفه باشد که تشخيص آن در موارد دو طرفه مشکلتر است .

د- تشخيص :

تمامي نوزادان در بدو تولد توسط پزشک متخصص اطفال معاينه مي شوند و اگر پزشک در اين معاينه به وجود اين بيماري مشکوک شود.از روش هاي تشخيص غيرباليني استفاده مي شود که اين روشها عبارتند از :

*سونوگرافي   

* راديوگرافي ساده             

* سي تي اسکن و ‏MRI

هـ -درمان :

درمان براساس موارد زير تعيين مي شود :

*سن نوزاد و وضعيت سلامتي کلي او

*شدت علائم

*نظر والدين

هدف از درمان دررفتگي مفصل ران اين است که از بدو تولد (در صورت امکان) و در غير اين صورت در اولين زمان ممکن سراستخوان ران(گوي) را در داخل کاسه مفصل ران قرار دهند تا مفصل ران رشد طبيعي خود را داشته باشد و پس از کامل شدن سن رشد کودک يک مفصل طبيعي ايجاد شود.

براي انجام اين هدف روشهاي مختلفي وجود دارد که به برخي از آنها در زير اشاره مي کنيم :

1-      استفاده از يک ‏PAVLIC  HARNESS

اين وسيله که دو پاي نوزاد را توسط چهاربند در وضعيت خم شده و چرخيده به خارج حفظ مي کند ، براي سنين قبل از 6 ماهگي مناسب است.کودک با اين وسيله مي تواند در محدوده اي که پزشک دستگاه را تنظيم مي کند، به پاهاي خود حرکت دهد.اين وسيله به صورت دائمي براي مدت حداقل 6 هفته استفاده مي شود و در صورت باقي بودن سر استخوان ران در داخل کاسه مفصل پس از اين مدت بتدريج مدت زمان پوشيدن آن کم مي شود در مدت زماني که کودک تحت درمان با اين وسيله است بايستي توسط پزشک ويزيت شود و سونوگرافي به عمل آيد

2-      جااندازي مفصل زير بيهوشي و گچ گيري :

اگر درمان به روش قبلي موفق نباشد يا کودک دير مراجعه کرده باشد، مي توان از اين روش استفاده کرد .

در اين روش کودک تحت بيهوشي معاينه مي شود و مفصل ران وي جا اندازي مي شود، سپس در همان وضعيت گچ گيري انجام مي شود اين گچ که ‏Spica cast‏ نام دارد از ناحيه قفسه سينه شروع مي شود و هر دو پاي کودک را در بر مي گيرد، اين گچ بايستي به مدت حداقل 3 ماه باقي بماند اما به دليل رشد کودک در طي اين مدت ممکن است نياز به تعويض مجدد داشته باشد .

3-      جراحي :

در صورتي که درمان هاي فوق موثر نباشد و يا بيماري بعد از سن 18 ماهگي تشخيص داده شده باشد درمان اين بيماري جراحي و اصلاح مشکل مفصل ران مي باشد که بعد از جراحي مجددا به روش فوق گچ گيري مي شود .

*پيش آگهي دراز مدت براي کودک مبتلا به ‏DDH‏ :

هر چه اين بيماري در سن پايين تري تشخيص داده شود و تحت درمان قرار گيرد نتيجه ‏دراز مدت آن بهتر است و هر چه درمان انجام شده دقيق تر باشد و مراقبتهاي پدر و مادر از کودک منطبق تر با توصيه هاي پزشک معالج باشد نتيجه درمان بهتر است . در مجموع با درمان صحيح و به موقع اين بيماري کودک به زندگي طبيعي باز مي گردد .

اما در صورت عدم تشخيص و درمان به موقع و صحيح عوارض متعددي پيش روي کودک خواهد بود - که عبارتند از :

1-       لنگش

2-       کوتاهي عضو مبتلا

3-       محدوديت حرکات مفصل ران

4-       دردناک شدن مفصل ران در سنيني حدود 20 سالگي

5-      احتمال نياز به تعويض مفصل ران در سنين حدود 30 سالگي‏

پس با بي توجهي به نوزاد تازه متولد شده تان امکان برخورداري از يک زندگي طبيعي را از وي سلب نکنيد

 مفصل لگن (جائي كه استخوان ران به لگن متصل مي‌شود) جزء حساسترين مفاصل كودك است. اين مفصل ممكن است بعلت عوامل مختلفي دچار اختلال شود و تشكيل و تكامل آن با مشكل مواجه شود. موقع تولد خصوصاً در كودكاني كه دو قلو هستند و يا با پا بدنيا مي‌آيند يا اختلالات ژنتيكي دارند ممكن است اين مفصل شل‌تر از حد معمول باشد يا در رفتگي داشته باشد. هرگونه تغييري در فرم لگن كودك، رانهاي كودك، اختلالات در سرپا ايستادن كودك، بي‌قراري موقع تعويض پوشك كودك، محدوديت حركت لگن، خصوصاً در 6 ماه اول تولد بايد جداً توجه شود. خوشبختانه امروزه با سونوگرافي دقيق مفصل لگن بدون هيچ گونه اشعه‌اي مي‌توان وضعيت لگن را بررسي كرد و در صورتي كه دررفتگي يا اختلال در مفصل باشد براحتي تشخيص داد و درمان كرد.
چنانچه مفصل لگن دررفتگي داشته باشد يا نيمه درفته باشد و باسونوگرافي مشخص شود؛ اولاً به هيچ وجه نبايد قنداق شود ثانياً با استفاده از پوشك مناسب فاصله دو ران كودك را بيشتر كرده تا مفصل به راحتي در جاي طبيعي خود قرار گيرد. در صورت شدت ضايعه از همان موقع تولد با استفاده از وسايل ارتوپدي مخصوص مفصل در وضعيت نرمال قرار مي‌گيرد. دقت در استفاده از اين ابزار ارتوپدي باعث جلوگيري از اعمال جراحي خيلي سنگين بر روي مفصل مي‌شود با تشخيص به موقع و استفاده از وسايل ساده به راحتي مي‌توان از ايجاد عوارض آن، اشكال در راه رفتن كودك جلوگيري شود. چنانچه اين مرحله با تأخير انجام شود و يا دیر تشخيص داده شود موقع راه افتادن كودك مشكلات بعدي شروع مي‌شود و هر چه ديرتر درمان شود به اعمال جراحي پيچيده‌تري نياز است، كه ممكن است نهايتاً نيز نتواند بطور كامل مشكل را برطرف كند