خونریزی
خونریزی های از جمله اتفاقات خطرناکی است که گاهی در مسافرت با آن برخورد کرده و یا خواهید کرد. معمولا خونریزی ها کوچک بوده و بعد چند دقیقه بدون نیاز به کمک خاصی خود به خود قطع می شوند؛ اما گاهی خونریزی شدید بوده و باعث می شود که در طول مدت زمان کوتاهی قسمت زیادی از خون خارج شده و مصدوم بیهوش گشته و در نهایت بمیرد.
خونریزی های از جمله اتفاقات خطرناکی است که گاهی در مسافرت با آن برخورد کرده و یا خواهید کرد. معمولا خونریزی ها کوچک بوده و بعد چند دقیقه بدون نیاز به کمک خاصی خود به خود قطع می شوند؛ اما گاهی خونریزی شدید بوده و باعث می شود که در طول مدت زمان کوتاهی قسمت زیادی از خون خارج شده و مصدوم بیهوش گشته و در نهایت بمیرد. تفاوت عمده ای در برخورد با این مصدومیت در مقایسه با مصدومیت های دیگر وجود دارد؛ ایجاد ترس در امدادگران مبتدی است. اصولا انسان در مقابل خون ضعف از خود نشان می دهد، مخصوصا در مواردی که خونریزی شدید و از نقاط خاصی همچون سر و صورت و شکم باشد.
باز هم اولین و مهمترین کمک به فرد مصدوم، کمک روحی است. به او (یا خودتان) روحیه دهید و اطمینان داشته باشید که می توانید بر شرایط خط غلبه کنید. اطمینان بدهید که روزی یاد این ماجرا می افتید و افتخار می کنید چگونه همانند یک قهرمان بر مخاطرات غلبه کردید.
خونریزی های خارجی
سرعت عمل در مواجهه با خونریزی بسیار مهم است. اصلا فرصت را از دست ندهید. قطره قطره خون با ارزش است و نباید بیهوده هدر برود، مخصوصا در شرایطی که شما دور از هر نوع تمدن هستید. در صورتی که عضو صدمه دیده در دست و یا پا است؛ کار شما بسیار راحت است. بالا نگه داشتن عضو و فشار مستقیم بر محل آسیب دیده می تواند به سرعت، خونریزی را کنترل نماید. اگر این روشها موثر واقع نشد دو راه دیگر دارید. نقاط خاصی در دست و پا وجود دارند که به نقاط فشار موسومند. این نقاط محل عبور سرخرگ های ورودی به دست و پا از روی یک استخوان و یا محل سفت هستند که همانند نبض دست قابل احساسند. یکی از مهمترین این نقاط در دست؛ در زیر بازو قرار دارد که با اندکی جستجو می توانید آنرا بیابید. راه دیگر استفاده از شریان بند یا تورنیکت است که معمولا به عنوان آخرین راه پیشنهاد می شود. زیرا به طور کامل مانع از عبور خون می شود و در صورتی که باز نشود در مدت کوتاهی می تواند باعث مرگ عضو مربوطه شود. به این ترتیب می توان کمک های اولیه در خونریزی های خارجی را به صورت زیر آورد:
کمک های اولیه در خونریزی های خارجی
1ـ بالا نگه داشتن عضو آسیب دیده (در حالتی که استخوان آسیب ندیده باشد)
2ـ فشار مستقیم بر روی محل خونریزی (با کمک یک گاز استریل، پارچه تمیز و در شرایط اضطراری دست)
3ـ فشار بر روی نقاط فشار (منظور از نقاط فشار، نقاطی هستند که شریان یا همان سرخرگ اصلی، از آن عبور کرده است)
4ـ اگر خونریزی جزئی باشد، خونریزی ممکن است با ریختن آب سرد بر روی آن بند بیاید.
5 ـ استفاده از تورنیکت یا شریان بند در خونریزی های شدید. تورنیکت باند پهنی است که استفاده از آن به طور صحیح سرخرگ را بسته و مانع خونریزی می شود. از این وسیله تنها در موارد بسیار ضروری (نظیر قطع سرخرگ بزرگ، قطع عضو و یا عدم مهار خونریزی با روشهای دیگر) استفاده می شود. در صورتی که در جعبه کمک های اولیه شما چیزی به اسم تورنیکت و یا شبیه به آن وجود ندارد، اصلا نگران نباشید. با کمک پارچه محکمی و یک یک تکه چوب می توانید تورنیکت بسازید. پارچه را یک بار به دور دست یا پای صدمه دیده بپیچید، یک گره بزنید، چوب را روی گره گذاشته و یک بار دیگر پارچه را گره بزنید، حالا با پیچاندن چوب می توانید تورنیکت را محکم کنید. زمان بستن تورنیکت را یادداشت کرده و مراقب باشید که در صورت گذشتن زمان طولانی (معولا 15 دقیقه گفته شده) لازم است به مدت کوتاهی (تقریبا یک دقیقه) آنرا باز کنید که اندام بسته شده از بین نرود.
خونریزی داخلی
چنانچه خون پس از خروج از رگ در داخل حفره ای از بدن ریخته و محل خونریزی مشاهده نشود، خونریزی داخلی گویند. مانند خونریزی در داخل جمجمه و یا در مجاری گوارشی. در مورد خونریزی های داخلی تقریبا کار زیادی از دست شما به عنوان یک امدادگر بر نمی آید؛ چون اصولا چیزی نمی بینید که بخواهید با آن درست برخورد کنید. در این موارد مهمترین کار رساندن بیمار به مرکز درمانی است و بهترین اقداماتی که میتوان انجام داد به ترتیب زیر است:
1- کنترل علائم حیاتی
2- کنترل راههای هوائی
3- قرار دادن بیمار در بهترین وضعیت (مثلا اگر بیمار دچار تهوع و استفراغ های مکرر است او را به پهلو و سمت چپ خوابانده و اگر خونریزی داخلی اندامها ( دست و پا ) است؛ اندام را بالا نگه دارید.
4- بیمار اگر دچار شوک است کمکهای اولیه در مورد او انجام شود
5- در صورت امکان به بیمار اکسیژن داده و به او هیچ چیز نخورانید
6- در اولین فرصت ممکن بیمار را به مرکز درمانی انتقال دهید
در صورت ضربه به سر؛ استفراغ های مکرر، خروج مایع مغزی نخاعی (مایعی شفاف) از گوش ها، زنگ خطر بزرگی جهت اعلام خونریزی داخل مغزی و ضربه مغزی می باشد که می تواند باعث مرگ مصدوم گردد. در این موارد سر مصدوم را بالاتر از سایر اندام او قرار دهید. از خروج مایع مغزی نخاعی به بیرون جلوگیری نکنید و هر چه سریعتر مصدوم را به مرکز درمانی انتقال دهید.
انواع خونريزي:
با توجه به نوع عروق آسيب ديده، خونريزيها به سه دسته تقسيم مي شوند:
1) خونريزي سرخرگي: اين نوع خونريزي به دليل سرعت زياد جريان خون به صورت جهنده و با فشار زياد است.رنگ خون به دليل محتواي اكسيژن بالا قرمز روشن است.
اين نوع خونريزي به آساني مهار نميشود. درموارد قطع عضو به دليل ضربه ممكن است سرخرگ به طور كامل و شديد منقبض شده و خونريزي قطع گردد.
2 ) خونريزي سياهگي: سياهرگها شامل خون تيره بوده و جريان خون در آن آرام است و در نتيجه اين نوع خونريزي بدون جهت و فشار بوده و آسانتر از خونريزي سرخرگي مهار ميشود. يك خطر جدي خونريزي سياهرگي، ورود هوا (مكش هوا ) به درون خون و بروز مرگ ناگهاني است. اين موضوع خصوصا در مورد خونريزي از سياهرگهاي بزرگ گردني صادق است. گر چه خون از درون سياهرگهاي آسيب ديده بدون جهش خارج مي شود و ميتوان با فشار ملايم آنرا مهار كرد، ولي در موارد آسيب به سياهرگهاي بزرگ امكان وقوع خونريزي شديد و غير قابل مهار وجود دارد.
3 ) خونريزي مويرگي: خون موجود در مويرگ ها مخلوطي از خون سرخرگي و سياهرگي است. خون معمولا از زخم نشت مي كند و مقدار خون از دست رفته نيز كم است. معمولا فشار روي زخم براي مهار خونريزي كفايت مي كند و در بسياري مواقع حتي بدون درمان، روي زخم خودبه خود لخته مي بندد و خونريزي مهار ميشود. در اين نوع خونريزي خطر عفوني شدن زخم بيشتر از خطر از دست رفتن خون مطرح است.
باتوجه به كانون خونريزي، خونريزيها به دو دسته تقسيم مي شوند:
1) خونريزي داخلي:در خونريزي داخلي،خون از درون عروق خارج شده، ولي داخل بدن باقي ميماند.يعني خون به درون حفرات بدن مثل شكم، قفسه سينه، جمجمه و … مي ريزد. اين نوع خونريزي را
با چشم نمي توان ديد و تشخيص آن مشكل است.
2) خونريزي خارجي: در خونريزي خارجي، خون از بدن خارج شده و بيرون مي ريزد و غالبا نتيجه ي بريدگي، جراحت جنگي و شكستگيهاي باز استخوان ها ايجاد مي شود.
علل خونريزي ها:
از علل خونريزي خارجي مي توان آسيبهاي ناشي از تصادفات، ضربه ها، بريدگي با آلات برنده و صدمات جنگي در اثر گلوله و تركش و… را نام برد.
از علل خونريزي داخلي مي توان آسيب و ضربه در اثر تصادفات، ضربه ها، وارد شدن گلوله به درون احشاء ، برخي بيماريهاي خاص مثل خونريزي گوارشي و اختلالات انعقادي اكتسابي و ارثي را نام برد
روشهاي مهار خونريزي
براي اين كار ميتوانيد از چند روش زير استفاده كنيد:
1ـ بالا نگه داشتن عضو آسيب ديده
2ـ فشار مستقيم بر روي محل خونريزي
3ـ فشار بر روي نقاط فشار (منظور از نقاط فشار، نقاطي هستند كه شريان يا همان سرخرگ اصلي، از آن عبور كرده است.)
4ـ اگر خونريزي جزئي باشد، خونريزي ممكن است با ريختن آب سرد بر روي آن بند بيايد.
5 ـ استفاده از تورنيكت يا شريان بند در خونريزي هاي شديد تورنيكت باند عريزي است كه استفاده از آن به طور صحيح سرخرگ را بسته و مانع خونريزي ميشود. از اين وسيله تنها در موارد بسيار ضروري (نظير قطع سرخرگ بزرگ، قطع عضو و يا عدم مهار خونريزي با روشهاي ديگر) استفاده مي شود.
كمكهاي اوليه در خونريزي خارجي
جهت كنترل خونريزي خارجي بايد چهار مورد اساسي زير به ترتيب وبه سرعت انجام پذيرد :
1- فشار مستقيم
2- بالا نگه داشتن عضو
3- فشار بر نقاط فشار
4- استفاده از تورنيكت يا كيسه هوايي
1- فشار مستقيم :
موثرترين روش در كنترل خونريزي از طريق فشار مستقيم ميباشد كه به يكي از دو روش زير انجام ميگيرد :
الف- گاز استريل (يا تكه پارچه تميز) را روي محل خونريزي گذاشته وبا دست روي آن فشار وارد شود تا خونريزي قطع گردد.
ب- قطعه اي گاز استريل را روي محل خونريزي گذاشته وبه وسيله بانداژ محكم آنرا ببنديد تا خونريزي كنترل گردد.
2- بالا نگه داشتن عضو دچار خونريزي :
اين روش در كنترل خونريزي قسمت هايي از بدن كه امكان قراردادن آنها در سطحي بالا تر از سطح بدن وجود دارد مورد استفاده قرارميگيرد كه به علت نيروي جاذبه ،فشار خونريزي كمتر ميشود .
توجه : در صورت وجود شكستگي درعضو مربوطه استفاده ازاين روش محدوديت دارد .
3- فشار بر نقاط فشار :
اگر توسط فشار مستقيم و بلند كردن عضو ،خونريزي قابل كنترل نبود از فشار دادن بر نقاط فشار استفاده ميشود .
نقاط فشار نقاطي است كه شريان هاي اصلي بدن از نزديك سطح بدن و روي استخوانها عبور ميكند و تعدادي از آنها عبارتند از :
1) در خونريزي هاي دست 2) در خونريزي هاي پا
توجه : چنانچه در اين محل ها شكستگي استخواني باشد در استفاده از اين روش محدوديت وجود دارد .
4- استفاده از تورنيكت يا كيسه هوائي :
اين روش فقط زماني انجام ميشود كه كوشش هاي قبلي جهت كنترل خونريزي موثر واقع نشود ويا در مواقعي كه اندامي قطع گرديده و نگراني درمورد ازبين رفتن بافتهاي پائين تر از محل بستن تورنيكت نباشد .
روش بستن تورنيكت :
1- ابتدا گاز يا دستمالي بر روي بازو قرار دهيد كه علاوه بر نقش حفاظتي باعث افزايش فشار در آن نقطه گردد .
2- به وسيله باند نواري دستمال فوق را ثابت كنيد. وسپس اهرمي مثل يك تكه چوب يا لوله يا حتي خودكار را روي آن قرار دهيد وباند را بعد از قراردادن آن گره ديگري بزنيد.
3- اهرم را به حول مركز گره تا اندازهاي بچرخانيد كه خونريزي قطع شود در اينحال اهرم را بوسيله گره ثابت كنيد .
زمان بستن، تورنيكت را در محلي كه قابل رويت باشد بنويسيد . به هیچ وجه تورنیکت را به منظور خونرسانی به اعضا باز نکنید. چرا که این کار کمکی نمی کند و تنها احتمال خطر را برای فرد بیشتر می کند.
نكته : 1- اندامي كه با تورنيكت بسته شده حتماً بايد در معرض ديد باشد .
2- حتي در زخمهاي ران و بازو تورنيكت حداقل بايد 2 اينچ يا5 سانتي متر بالاتر از آن بسته شود.
عده اي از پزشكان استفاده از كيسه هوائي دستگاه فشار خون با فشار حدود 150 ميلي متر جيوه را پيشنهاد مي كنندكه عملاً اگر امكان پذير باشد راه ايمني تري ميباشد. در دهه هاي اخير استفاده از وسيله اي به نام آتل بادي پيشنهاد شده كه كيسه هاي پلاستيكي با حفره ميان خالي هستند ومانند جوراب پوشيده و سپس باد مي كنند. اين وسيله علاوه بر اينكه ميتواند به عنوان يك آتل مصرف شود درموارد خونريزيها نيز به عنوان كمك دهنده در جلوگيري از خونريزي يا در موارد شوك حاصل از خونريزي به عنوان كمك در كاهش جريان خون اندامها مورد استفاده قرار مي گيرد.
دربستن تورنيكت بايد بسيار دقت كرد . چه بسا افرادي كه به دليل سهل انگاري امدادگران عضو خود را از دست داده اند . به همين دليل استفاده از تورنيكت و آتل بادي در بسياري از نقاط جهان معلق مانده است و تنها در موارد خاص مورد استفاده قرار مي گيرد .در بستن تورنيكت در قسمتي از اندام مثلاً دست بايد توجه كرد براي جلوگيري از آسيب و قطع عضو سالم به اندازه اي تورنيكت را محكم كنيم كه نبض احساس شود تا از تخريب عضو جلوگيري شود و حدالمقدور سعي شود از تورنيكت استفاده نشود .
كنترل بوسيله سرما :
در موارد شكستگي، سوختگي وخونريزيهاي خفيف ميتوان با استفاده از كيسه هاي حاوي يخ در محل ضايعه، علاوه بر كاهش درد و تورم باعث كاهش خونريزي نيز شد. توجه داشته باشيد كه استفاده از سرما به تنهائي نميتواند در كنترل خونريزي موثر باشد وبايد همراه با ديگراقدامات انجام گيرد.
توجه : براي جلوگيري ازسرمازدگي مورد نظر، كمپرس سرما را نبايد بيش از 20 دقيقه ادامه داد.
با توجه به مطالب فوق در مصدوم دچار خونريزي اقدامات زير را بترتيب به عمل أوريد :
1- محل خونريزي را مشخص كنيد.
2- نوع خونريزي را مشخص نمائيد.
3- خونريزي را كنترل كنيد ( بايد از حداقل امكانات حداكثر استفاده بعمل آيد ).
4- اگر جهت كنترل تورنيكت بسته ايد زمان آن را درجائي كه كاملاً در معرض ديد باشد مثلاً سينه يا پيشاني بيمار بنويسيد .
5- بيمار را جهت پيگيري صدمات وارد شده كنترل كنيد.
فراموش نكنيد كه تمامي اين عمليات را در موقعي ميتوان انجام داد كه ابتدا وضع تنفس وقلب بيمار كنترل شده باشد.
ت- خونريزي داخلي :
تعريف: چنانچه خون پس از خروج از رگ در داخل حفره اي از بدن ريخته ومحل خونريزي مشاهده نشود، خونريزي داخلي گويند. مانند خونريزي در داخل جمجمه، ويا در مجاري گوارشي.
كمكهاي اوليه در خونريزيهاي داخلي :
در مورد خونريزيهاي داخلي مهمترين كار رساندن بيمار به مركز درماني است وبهترين اقداماتي كه ميتوان انجام داد به ترتيب زير است :
1- كنترل علائم حياتي
2- كنترل راههاي هوائي
3- قرار دادن بيمار در بهترين وضعيت
مثلاً اگر بيمار دچار تهوع واستفراغ هاي مكرر است اورا به پهلو خوابانده واگر خونريزي داخلي اندامها ( دست وپا )است، اندام را بالا نگه داريد.
4- بيمار اگر دچار شوك است كمكهاي اوليه در مورد او انجام شود.
5- در صورت امكان به بيمار اكسيژن داده وبه او هيچ چيز نخورانيد.
6- در اولين فرصت ممكن بيمار را به مركز درماني انتقال دهيد.
نكته1 : در صورت ضربه به سر – استفراغ هاي مكرر زنگ خطر بزرگي جهت اعلام خونريزي داخل مغزي ميباشد كه ميتواند باعث مرگ مصدوم گردد.همچنين خروج مايع مغزي نخاعي كه همانند آبريزش بيني از بيني و مايع شفافي از گوش مي باشد از علايم ضربه مغزي مي باشد .
در ضربه مغزي :
سر مصدوم را بالاتر از ساير اندام او قرار دهيد . از خروج مايع مغزي نخاعي به بيرون جلوگيري نكنيد و هر چه سريعتر مصدوم را به مركز درماني انتقال دهيد .
نكته2 : در صورت ضربه به شكم – دل درد شديد زنگ خطر بزرگي جهت اعلام خونريزي داخل شكم ميباشد ودر صورت عدم توجه باعث مرگ مصدوم خواهد شد.
بررسي علل خونريزي هاي غيرطبيعي رحم
جام جم آنلاين: تقريبا عادت ماهانه زنان هر 28 روز يكبار رخ ميدهد و ممكن است خصوصيات اين دوران در هر زني نسبت به ديگري متفاوت باشد، ولي اغلب اين خونريزيها 5 تا 7 روزه است و خفيف، شديد، دردناك و بدون دردبودن آن امري طبيعي است، ولي گاهي نيز زنان و دختران دچار خونريزيهاي غيرطبيعي ميشوند كه معمولا اين خونريزيها به چهار گروه سني، قبل از بلوغ، نوجواني، توليد مثل و بعد از يائسگي تقسيم ميشوند.
دكتر اكرم مهديزاده شاهي، متخصص زنان و زايمان در گفتگو با جامجم يكي از دلايل خونريزيهاي رحمي قبل از سن بلوغ را به دليل عفونتها، ضايعات و خارشها ذكر و اظهار ميكند: ورود اجسام خارجي و ضربههاي وارد شده، سوءاستفادههاي جنسي و زگيلهاي تناسلي كه كودك در تماس با والدين خود دچار ميشود را ميتوان از علل شايع خونريزي قبل از بلوغ دختران دانست.
وي در ادامه شايعترين علت خونريزي در زنان را عدم تخمگذاري (تخمكگذاري نامرتب)، استفاده از استروژن عنوان كرده و يادآور ميشود: گاه تماسهاي جنسي باعث حاملگيهاي ناخواسته و بروز خونريزيهاي نامرتب ميشود.
اختلالات انعقادي در نخستين قاعدگي در دختران بين سنين 10 الي 11 سال نيز باعث بلوغ زودرس ميشود كه در نتيجه سيكلهاي آن سريعتر حالت طبيعي پيدا ميكند، ولي هر قدر كه اين اتفاق ديرتر انجام شود، تكامل سيستم ديرتر اتفاق افتاده و خونريزيهاي نامرتب و عدم تخمكگذاري در آنها مشهود است.
به گفته دكتر مهديزاده، معمولا در 2 سال اول بلوغ دختران تخمكگذاري ناقص است و طول دوره از 21 تا 40 روز متفاوت است و تا وقتي اين مدت سيكل منظم 23 تا 35 روز ادامه پيدا كند، اغلب خونريزيهاي دوره شديد و حتي با افت شديد هموگلوبين خون همراه خواهدبود كه با درمانهاي هورموني قابل درمان خواهد بود.
وي در ادامه خاطرنشان ميكند؛ اختلالات خوني همانند كمبود فاكتورهاي انعقادي (iTP) (كمبود پلاكت)، مسائل غددي (كمكاري و پركاري تيروئيد) و بيماري PCO (سندرم تخمدان پليكيستيك) كه در دوران نوجواني دختران به دليل عدم فعاليت كامل سيستم هورموني بدن موجب كيستهاي ريزي در تخمدان شده و با بروز اختلالات هورموني (چاقي پرمويي ريزش مو) خونريزي رحمي ايجاد ميكند.
خونريزي در سنين باروري
تحقيقات نشان داده خونريزيهاي ناشي از قاعدگي در سنين باروري از علل مختلفي برخوردار است كه مهمترين علت آن (DUB) يا همان خونريزيهاي ناشي از اختلال عملكرد رحم است كه معمولا با توجه به سن، راههاي درماني گوناگوني دارد.
اين پزشك متخصص با بيان اين كه خونريزيهاي مرتبط با حاملگي ميتواند باعث سقط يا بروز حاملگي خارج از رحم شود، ميافزايد: 30 درصد از زنان با مصرف قرصهاي ضدبارداري دچار لكهبيني ميشوند كه يكي از علل آن كمكاري و يا پركاري تيروئيد است كه خونريزيهاي كم قاعدگي، فاصله زياد بين دو قاعدگي و افزايش تعداد دفعات قاعدگي از علايم و نشانههاي آن است.
همچنين فيبرم رحمي (افزايش توده عضلاني رحم) نيز باعث لكه بيني و خونريزي ميشود كه ميزان آن به موقعيت و جايگاهي كه فيبرم قرار دارد، متفاوت است، اگر فيبرم در نزديكي عروق رحمي باشد، خونريزيهاي نامرتب ايجاد ميكند و اگر پشت مثانه قرار گرفته باشد، باعث بروز علايم ادراري خواهد شد.
به گفته دكتر مهديزاده 10 درصد از سرطانهاي رحمي در سنين بالاي 35 سال، به شكل خونريزي خود را نشان ميدهند كه با نمونهبرداري از داخل رحم (كورتاژ تشخيصي) ميتوان دليل خونريزي را مشخص كرد، اما آنچه مهم است اين است كه گاهي پس از تراشيده شدن سطح رحم (به اصطلاح شستشوي رحم) درمان حاصل شده و خونريزي قطع ميشود.
بنابراين توصيه ميشود زناني كه در اقوام درجه يك خود سابقه سرطانهاي وابسته به رحم از جمله سرطان سينه، تخمدان و كولون دارند، پس از 35 سالگي، نسبت به انجام كورتاژ تشخيصي اقدام كنند.
اين پزشك متخصص يكي از روشهاي درمان خونريزيهاي غيرطبيعي و بدون علت رحم را تجويز مسكنهاي ضدالتهابي همچون ايبوپروفن و مفناميك اسيد ذكر كرده و خاطرنشان ميكند با مصرف 6 الي 8 ساعت يك بار اين داروها ميتوان خونريزي را كنترل كرد، همچنين اين افراد با توجه به اختلال عملكرد رحم خود (DUB) ميتوانند دستگاه IUD (آيودي) استفاده كنند و سطح خونريزي خود را به صفر برسانند و طي دورهاي 5 ساله از بروز حاملگيهاي ناخواسته، به طور جدي جلوگيري كنند.
خونريزي پس از يائسگي
30 درصد از علتهاي خونريزي پس از دوران يائسگي، زمينهساز سرطانهاي رحم است ولي آنچه بيش از اندازه مشهود است، استفاده از هورمونهاي استروژن و پروژسترون است.
دكتر مهديزاده در اين باره تصريح ميكند: اخيرا درمانهاي هورموني براي زنان پس از دوران يائسگي توصيه نميشود و فقط در موارد گرگرفتگي و يا پوكي استخوانهاي شديد، براي اين دسته از بيماران، هورمون درماني انجام ميشود.
به گفته وي يكي ديگر از علل خونريزيهاي پس از دوران يائسگي را خشكي رحم و واژن عنوان ميكند كه به علت تحليل رفتن بافتهاي رحم شكنندگي و در نتيجه خونريزي ايجاد ميشود كه درمان آن نيز با استروژن خوراكي و يا موضعي صورت ميگيرد.
چند توصيه مفيد
پزشكان متخصص بر اين باورند كه هنگام خونريزي از خوردن قرصهاي «آسپرين» به دليل افزايش خونريزي، پرهيز شود و ورزش و رژيم غذايي مناسب، مصرف قرص آهن براي جلوگيري از كمخوني فراموش نشود و حداقل سالي يك مرتبه آزمايش شمارش گلبولهاي خون و آزمايشهاي سالانه در برنامه كاري بانوان گنجانده شود. خونريزي دستگاه گوارش چيست؟
احتمال دارد هر فردي در طول زندگي خود دچار خونريزي گوارشي از معده و روده شود .
به گزارش شبکه خبري" ورلد نيوز " احتمال دارد هر فردي در طول زندگي خود دچار خونريزي گوارشي از معده وروده شود. بويژه در افراد بالاي 40 سال شيوع اين بيماري بيشتر است و معمولا مورد وحشت خانواده و فرد بيمار ميشود زيرا ممکن است به يک بيماري مرموز در داخل شکم خود مشکوک شود . گاهي نيز ممکن است فرد بيمار در ادامه ي خونريزي وارد مراحل شوک ومرگ شود .
علل خونريزي گوارشي :
زخم معده واثني عشر ، سرطان معده ، سرطان خون ، واريس مري وساير اختلالات خوني وعروقي دستگاه گوارش ، داروها ، تومور هاي خوش خيم ، عفونتها ، همورئيد ( بواسير ) ، استرس اولسر ، اسهال خوني ، و... از علل خونريزي گوارشي است .
علائم باليني در خونريزي گوارشي فوقاني و تحتاني:
دل درد ، تهوع واستفراغ ، مدفوع سياه وخوني ، ضعف عمومي ، تپش قلب ، شوک ، سردي انتها ( دست وپا ) ، رنگ پريدگي ، کاهش فشار خون ، پوست سرد ومرطوب ، کاهش و يا قطع ادرار ، ازدياد اوره خون .
تشخيص:
براي تشخيص علت خونريزي گوارشي دريک فرد و آگاهي از محل خونريزي ، ابتدا بايد از بيمار شرح حال گرفت وسابقه ي بيماري اش را پرسيد . بايد دانست آيا بيمار سابقه ي زخم معده ويا همورئيد دارد يا خير . سپس معاينات باليني وفشارخون کنترل شود و براي آزمايش خون از نظر ميزان کم خوني و تستها ي خوني و آزمايش مدفوع بررسيهاي لازم انجام گيرد . گاهي به آندو سکوپي و يا کولونو سکوپي و عکسهاي روده نياز است و گاه نيز بر حسب علت بيماري بايد عکسبرداري عروقي ( آنژيوگرافي ) ويا ساير آزمايشات پاراکلينيکي انجام شود . مراحلي را که بايد انجام شود عبارت است از :
ارزيابي اوليه ، احيا ، تشخيس ، درمان .
درمان:
درمان خونريزي گوارشي بستگي به علت بروز آن دارد . مثلا در صورتي که علت خونريزي ،زخم ويا سوراخ شدن معده و اثني عشر است بايد با سرم درماني و يا جراحي محل خونريزي را بست ؛ درصورتي که علت آن واريس مري باشد بايد عروق واريسي را با دستگاه يا دارو مسدود کرد ؛ واگر عفونتهاي متعدد باشد بايد عفونتها را درمان کرد .
معمولا با استفاده از آمپول رانيتيد ين ، سايمتيد ين ويا هيوسين از شدت اسيد معده و درد آن کاسته مي شود تا به درمان اصلي ، مثلا شستوي معده با سونداژ ويا موارد مشابه بپردازيم . تزريق خون در اکثريت موارد ضرورت مي يا بد و گاهي نيز مجبوريم با اکسيژن و سونداژ ادراري به درمان و تشخيس کمک کنيم .
خونريزي رحم در اثر اختلال كاركرد
توضيح كلي
خونريزي رحم در اثر اختلال كاركرد عبارت است از خونريزي غير مرتبط با الگوي قاعدگي طبيعي يك زن و بدون همراهي با تومور، التهاب يا بارداري. بيشتر در زنان بالاي 45 سال يا نوجوانان رخ ميدهد.
علايم شايع
خونريزي بين دورههاي قاعدگي. جريان خون ممكن است نامنظم، طولاني و گاهي شديد باشد و ممكن است حاوي لخته باشد.
علل
معمولاً ناشي از رشد بيش از حد آندومتر (پوشش داخلي رحم) در اثر تحريك استروژن است. در خونريزي رحم در اثر اختلال كاركرد،
تخمكگذاري (تشكيل و رها سازي يك تخمك از تخمدان) به طور متناوب رخ ميدهد.
عوامل افزايشدهنده خطر
نشانگان تخمدان چندكيستي.
چاقي
استفاده از استروژن صناعي بدون پروژسترون همراه آن
پيشگيري
وزن مناسبي را حفظ كنيد.
در مورد هرگونه هورمون درماني از توصيههاي پزشكي پيروي كنيد.
عواقب مورد انتظار
معمولاً با درمان قابل علاج است.
عوارض احتمالي
كمخوني
سرطان (نادر ولي در صورت عدم درمان اختلال، خطر بيشتر است).
درمان
اصول كلي
آزمونهاي تشخيصي ميتوانند شامل بيوپسي از آندومتر (گذاشتن يك لوله نازك در داخل رحم براي به دست آوردن نمونه پوشش داخلي آن) باشند تا مشخص شود آيا خونريزي با تخمكگذاري همراه است يا خير. اين كار به تعيين چگونگي ارزيابي علت كمك خواهد كرد. ممكن است قبلاً براي رد هرگونه بيماري خوشخيم يا بدخيمي كه ميتواند باعث خونريزي شود، آزمونهاي تشخيصي متعددي انجام شده باشد. خونريزي رحم در اثر اختلال كاركرد، تشخيص معمول براي بيماران فاقد علل قابل تشخيص به شمار ميرود.
درمان با هدف توقف خونريزي بيش از حد، تصحيح كم خوني در صورت وجود و پيگيري پاسخ به درمان صورت ميگيرد. در صورت شديد بودن خونريزي ممكن است بستري شدن در بيمارستان براي تحت كنترل درآوردن آن لازم باشد.
براي تسكين درد از گرما استفاده كنيد. يك پوشش گرمكننده يا بطري آب داغ روي شكم يا پشت خود بگذاريد. هر وقت لازم باشد، به مدت 15-10 دقيقه حمام آب داغ بگيريد.
اگر هورمون درماني، خونريزي را كنترل نكند، ممكن است جهت بررسي از لحاظ ساير مشكلات، اتساع و كورتاژ (اتساع گردن رحم و خراش دادن بايك كورت) انجام گيرد.
ممكن است براي برخي بيماران وقتي كه تمام درمانهاي محافظه كارانه با شكست مواجه شده باشد، عمل جراحي جهت برداشتن رحم لازم باشد.
داروها
هورمونها براي تصحيح عدم تعادل هورموني
مسكنها در صورت نياز
آرامبخشها براي كاهش اظطراب (به ندرت لازم هستند).
از آسپرين پرهيز كنيد به ويژه اگر كمخون هستيد.
فعاليت
بسته به بيماري زمينهاي در حد امكان فعاليت كنيد.
از گرما براي تسكين درد استفاده كنيد: يك پوشش گرمكننده يا بطري آب داغ روي شكم يا پشت خود بگذاريد. هر وقت لازم باشد، به مدت 15-10 دقيقه حمام آب داغ بگيريد.
رژيم غذايي
رژيم غذايي خاصي ندارد.
در اين شرايط به پزشك خود مراجعه نماييد
اگر شما يا عضوي از خانوادهتان دچار خونريزي غيرطبيعي از رحم باشيد.
اگر در طول درمان موارد زير رخ دهند:
ـ خونريزي بيش از حد شود (نوار بهداشتي يا تامپون را بيش از يك بار در ساعت پركند).
ـ نشانههاي عفونت مثل تب، احساس ناخوشي كلي، سردرد، گيجي يا درد عضلاني ايجاد گردند.
اگر شما دچار علايم جديد و غير قابل توجيه شدهايد.
داروهاي مورد استفاده در درمان ممكن است عوارض جانبي ايجاد كنند