سایت زنان و مامایی بابل

خروپف

آيا شما خروپف مي كنيد

خروپف شديد نشانگر اين است كه تنفس شما در حين خواب مشكل دارد. خروپف علامت اين است كه راه تنفسي شما درناحيه گلو به طور كامل باز نيست و تلاش براي عبور دادن هوا از اين ناحيه تنگ باعث توليد صداي خرخر مي شود. حدود 10- 30% بزرگسالان خروپف مي كنند كه در اكثر موارد اين خروپف، عواقب وخيم طبي ندارد. اما در 5% افراد، خروپف اولين علامت    باشد.(OSAS) اختلال جدي بنام آپنه (قطع تنفس)انسدادي خواب

آپنه انسدادي خواب چيست؟

عضلاتي كه معبر گلو را باز نگه ميدارند، در حين خواب، به طور طبيعي شل مي شوند. اين شل شدگي باعث تنگ شدن مختصر

معبر گلو مي گردد كه البته مشكل خاصي را براي اكثر افراد بوجود نمي آورد.اما در افراد

مبتلا به OSASاين تنگ شدگي مسير عبور هوا به اندازه اي زياد است كه نفس كشيدن مشكل مي شود. مغز، اين اشكال تنفسي را درمي يابد و تلاش بيشتري براي نفس كشيدن مي نمايد. اين تلاش مضاعف باعث بيداري مغز و در نتيجه فعال شدن عضلات گلو و باز شدن مسير عبور هوا مي گردد. با باز شدن مسير عبور هوا، فرد مجددا" به خواب مي رود. اين دوره خواب رفتن ، تنگ شدن معبر گلو، افزايش كوشش تنفسي و سپس بيدار شدن از خواب، بارها و بارها در طي شب تكرار مي شود و خواب فرد را آشفته مي سا زد. بسياري از اين بيدار شدنها، آنقدر مختصر و كوتاه است كه فرد ، صبح روز بعد، چيزي از آن را به خاطر نمي آورد.اين حالت  تنفس منقطع و بيداريهاي كوتاه در طول خواب و وجود يكسري علائم روزانه OSAS ناميده مي شود.

چه عواملي باعث ايجا د آپنه انسدادي خواب مي گردد؟

از آنجا كه عضلات گلو در تمام افراد در حين خواب مقداري شل مي شوند، در افراد مبتلا بهOSASعوامل ديگري نيز وجود دارد كه منجر به  OSAS  مي گردد. اين عوامل شامل آرواره كوچكتر از حد طبيعي، زبان بزرگ، لوزه هاي متورم و ......است كه مدخل هوا را مسدود مي نمايد.OSAS اغلب در افراد چاق رخ مي دهد چرا كه بافت چربي اطراف گردن، شكل واندازه معبر هوا را تغيير ميدهد. الكل و برخي از داروها نيز اگر قبل از خواب مصرف شوند باعث شل شدن بيشتر عضلات گردن و تنگ تر شدن معبر هوا مي گردند.

الگوهاي مختلفي از تنفس نابهنجار درOSAS وجود دارد :گاهي معبر هوا آنقدر تنگ شده است كه هيچ هوايي نمي تواند عبور نمايد ( آپنه ) ، گاهي هواي مختصري از اين معبر تنگ مي گذرد (هيپو پنه ) و گاهي تنگي مختصري وجود دارد بطوريكه مغز با تلاش مضا عف ، تنفس را طبيعي نگه ميدارد اما اين تلاش مضاعف باعث بيداريهاي مكرر فرد از خواب مي گردد. تمام اين الگوها نتيجه يكساني ببار مي آورد : آشفتگي مكرر در خواب. اغلب افراد تر كيبي از اين الگوهاي مختلف تنفسي را دارند. علاوه بر اين دو الگوي نخست باعث كاهش سطح اكسيژن خون گرديده و علائم ديگري را نيز موجب مي گردند.

در صورت ابتلا به OSAS ، در حین خواب اکسیژن کافی به بدن شما نمی رسد و در نتیجه خوابتان کیفیت خوبی نخواهد داشت خواب آلودگی روزانه کار و فعالیتهای اجتماعی شما را تحت تأثیر قرار خواهد داد، و حتی موجب حوادث رانندگی نیز خواهد گردید. علاوه بر این در افراد مبتلا به OSAS ، خطر ابتلا به پر فشاری خون ،نارسایی قلبی ، سکته قلبی و مغزی افزایش می یابد.اگر در طی شب خروپف می کنیدحتما" به متخصصین خواب مراجعه کنید،شاید نیاز باشددر یک مرکز اختلالات خواب ،تحت بررسی تشخیصی قرار گیرید.درمان مناسب باعث پیشگیری و بهبودعواقب خطرناک OSAS می گردد.

علائم هشدار دهندهOSAS چيست

در بزرگسالان :

- خرخر كردن با صداي بلند كه از اتاقهاي مجاور نيز شنيده مي شود.

- خرخري كه دچار وقفه مي گردد و نفس نفس زدن بعدي، علامت اين است كه تنفس قطع گرديده و مجددا" شروع مي شود.

- به خواب رفتن در زمان غير طبيعي مثل زمان كار يا رانندگي.

- اختلال تمركز، فراموشكاري، نگراني، افسردگي و عصبانيت.

- تهوع يا سردرد صبحگاهي، تكرار ادرار در حين خواب و كاهش تمايلات جنسي. آقايان ممكن است دچار ناتواني جنسي گردند و خانمها، بي نظميهايي در قاعدگي داشته باشند.

- اين مسائل به آرامي شروع مي گردد و در طي سالها به آهستگي پيشرفت مي نمايد، بطوريكه شايد فرد چندان متوجه آنها نباشد. گاهي اوقات وي فكر مي كند كه اين علائم خيلي جدي نيست يا نتيجه طبيعي افزايش سن است. افراد خانواده و همكاران معمولا" اولين كساني هستند كه متوجه خواب آلودگي مفرط يا تغييرات خلق و خو و رفتار فرد مي گردند و وي را تشويق به مراجعه به پزشك مي نمايند.

دريچه ها

- چاقي و داشتن لوزه هاي بزرگ و متورم

- نقايص خاص مادرزادي كه اندازه و شكل گلو، صورت و چانه را تحت تأ ثيرقرار ميدهد، نظير سندرم داون

- كودكان مبتلا ممكن است در حين خواب خرخر يا ناله كنند، به سختي نفس بكشند، بطور نامنظم بخوابند و در طي روز جنب و جوش زيادي داشته باشند.

- بچه هاي بزرگتر مبتلا بهOSAS تنبل و كند بنظر ميرسند و كاركرد تحصيلي آنها خوب نمي باشد.

- و نهايتا" برخي از موارد مرگ ناگهاني كودكان شايد مربوط بهOSAS باشد.

از آنجا كه خروپف شديد دريچه ها طبيعي نمي باشد، والدين حتما" بايد مسأ له را با يك متخصص در ميان گذارند.

اگرOSAS درمان نشود چه اتفاقي مي افتد؟

شايعترين شكايت افراد مبتلا بهOSAS خواب آلودگي شديد است. اين خواب آلودگي اغلب در مواردي كه فرد از لحاظ جسمي يا ذهني چندان فعال نيست، رخ ميدهد. فرد نمي تواند هشياري و تمركز خود را در مواقعي كه مطالعه مي كند يا تلويزيون تماشا مي نمايد(حتي اگر به موضوع علاقمند باشد) حفظ كند. رانندگي براي اين افراد بدليل خواب رفتنهاي ناخواسته مشكل است.

    OSAS درمان نشده علاوه برخواب آلودگي عوارض ديگري نيز دارد كه برخي از آنها عبارتند از:

- فشار خون بالا

- سكته قلبي

- سكته مغزي

- افسردگي

درمانOSAS اين خطرات را كم مي كند. در بسياري از موارد، بلافاصله پس از درمان، خواب آلودگي كاهش يافته و روحيه فرد بهتر مي شود.

تشخيص OSAS بر چه اساسي صورت مي گيرد؟

لازم است متخصصين شرح دقيق مشكلات طبي شما را بدانند. آنها با همبستر شما يا ساير اعضاي خانواده نيز مصاحبه خواهند كرد تا عادات خواب و بيداري شما را جويا شوند و در صورت نياز خواب شما را در يك مركز تخصصي خواب بررسي خواهند نمود. آزمايش خواب نگاري شبانه (پلي سومنوگرافي) نشان خواهد داد كه شما مبتلا بهOSAS هستيد يا خير و درمان مؤثر كدام است.

در شب آزمايش، حدود 2 ساعت قبل از خواب بايد در كلينيك حضوريا بيد. تكنسينها الكترودها را در نقاط مختلف بدن شما نصب مي كنند تا امواج مغزي، فعاليت ماهيچه اي، حركات پاها و بازوها، ريتم قلبي و ساير كاركردهاي بدنتان را در طي خواب ثبت نمايند. دستگاهFLOW در مدخل بيني يا دهان شما قرار داده مي شود تا ميزان هواي ورودي و خروجي ريه ها اندازه گيري گردد. اين آزمايشات نشان ميدهند كه آيا در حين خواب مشكلات تنفسي وجود دارد يا خير و اگر وجود دارد در چه مواقعي رخ ميدهد. نوارهايي كشي در سينه و شكمتان قرار داده مي شود تا ميزان تلاش شما براي تنفس ثبت گردد. همچنين وسيله كوچكي به لاله گوش يا انگشتتان وصل مي شود تا ميزان اكسيژن خونتان مشخص گردد. هيچ سوزني در بدن شما فرو برده نمي شود. و شما در طي آزمايش كاملا" راحت خواهيد بود. گاهي لازم است الگوي خواب شما در طي روز نيز از طريق چرت زدنهاي هر دو ساعت يك بار، بررسي گردد. اين آزمايش كهMSLT ناميده مي شود ميزان خواب آلودگي روزانه شما را نشان ميدهد و در تشخيص ساير علل خواب آلودگي روزانه نظير ناركولپسي نيز مفيد است.

اقدامات درماني كدامند

اقدامات عمومي

- كاهش وزن: در درمانOSAS مؤثر است و باعث بهبود تنفس در حين خواب، بهتر شدن كيفيت خواب و كاهش خواب آلودگي روزانه مي گردد.

- اجتناب از الكل از چهار ساعت قبل از زمان خواب: الكل فعاليت تنفسي را كاهش و تعداد و شدت دوره هاي             OSAS  را افزايش ميدهد. همچنين الكل در افراد مبتلا به خروپف ساده باعث ايجادOSAS مي گردد.

- ترك سيگار: سيگار مخاط دهان و گلو را ملتهب نموده و خروپف و آپنه را بدتر مي كند.

- استفاده محتا طانه از دارو و فقط زير نظر متخصص: داروهايي كه براي سردرد، اضطراب و ساير مسا ئل شايع تجويز مي شود بر خواب و تنفس تأ ثير گذارند. بنا براين پزشكتان را از وجودOSAS مطلع نماييد تا ميزان داروهاي مصرفي تان را تعديل نمايد.

- خوابيدن به پهلو يا روي شكم: خوابيدن به پشتOSAS  را بدتر مي كند.

درمانهاي اختصاصي

فشار مثبت راه هواييPAP : مؤ ثرترين درمان در موارد متوسط تا شديدOSAS مي باشد. در اين روش، در طي خواب ماسك سبكي بر روي بيني قرار داده مي شود كه از طريق لوله اي بلند به يك پمپ كوچك هوا متصل است. بوسيله اين دستگاه هوا با فشار ملايمي كه توسط متخصص تنظيم مي گردد، وارد بيني و گلو 

مي شود. از طريق اين فشار، معبر هوا باز مانده و تنفس و خواب طبيعي مي گردد. اكثر افرادي كه اين دستگاه را امتحان مي نمايند به راحتي مي توانند آن را در طي شب بكار گيرند ولي براي عده قليلي تحمل آن

كمي دشوار است. شايعترين مشكلات استفاده ازPAP عبارتند از:

- گرفتگي و احتقان بيني

- خشكي دهان يا بيني

- خروج هوا از اطراف ماسك

- خشكي، قرمزي و درد چشمها

- التهاب پوست ناشي از تماس با ماسك

- احساس بيش از حد بودن فشار هوا

اگر شما هر كدام از موارد فوق را تجربه كرديد حتما" پزشك معا لجتان را مطلع سازيد. راههاي ساده اي براي برطرف كردن اين مشكلات وجود دارد بطوريكه بتوانيد به راحتي دستگاهPAP  را مورد استفاده قرار دهيد.

ساير درمانها: درمانهاي متعدد ديگري نظير وسايلي كه در دهان گذارده مي شوند، جراحيهاي  مختلف وجود دارد كه فقط در موارد خاصي ازOSAS استفاده مي شود. به عنوان نمونه در موارد بسيار خفيف OSAS برخي داروها مفيد هستند. اگر معبر هوا مشكلات فيزيكي و ساختماني داشته باشد شايد با جراحي بتوان آن را برطرف نمود و در موارد بسيار شديدOSAS كه با PAP   درمان نشده اند جراحيهاي وسيعتري در ناحيه گلو و كام انجام مي گيرد.

پيگيري درمان

درمان موفق OSAS سلامتي و كيفيت زندگي شما را ارتقا مي بخشد. درمان دراز مدت نياز مند تعامل مستمر بين شما و پزشكتان است. شما بايد مراجعاتي منظم به پزشك معالجتان داشته باشيد. OSAS  با افزايش سن ممكن است بهتر يا بدتر گردد، تغييرات وزني شدت آن را تحت تأ ثير قرار خواهد داد، اگر اختلال با جراحي درمان شده باشد شايد در آينده بازگشت نمايد. بنا بر اين پزشكتان بايد بطور منظم، روند درمان را ارزيابي نمايد. اگر قصد داريد از دستگا ه PAP  استفاده نماييد اولين مراجعه به پزشك بايد مدت كوتاهي پس از شروع استفاده از دستگا ه در منزل صورت گيرد تا اطمينان حاصل شود كه شروع درمان موفقيت آميز بوده است. پيگيريهاي بعدي درماني به تداوم اين موفقيت كمك خواهند نمود.
 

اختلالات شایع خواب

بی تردید خواب خوب، چه از لحاظ كیفیت و چه از نظر كمیت برای سالم زیستن با اهمیت است . متأسفانه آمار دقیقی از اختلالات خواب در كشورمان موجود نیست ولی از نظر شیوعِ این اختلالات ، ذكر همین نكته كافی است كه در ایالات متحده بیش از یكصد میلیون نفر در سنین مختلف به طور معمول از خواب شبانه ی مطلوب محروم اند.

خواب خوب بر سلامت ذهنی و جسمی انسان بسیار مؤثر است. فردی كه به صورت طولانی مدت از كمبود خواب (Insomnia) رنج می برد، ممكن است به بعضی از مشكلات روانی دچار شده و به مراقبت های بیشتری نیاز پیدا كند. خواب نه تنها بر سلامت جسمی و روحی انسان تأثیر می گذارد بلكه متقابلاً از شرایط جسمی و روحی انسان و عوامل محیطی تأثیر می پذیرد. بعضی از عوامل انسانی و محیطی كه بر خواب تأثیر می گذارند، عبارت اند از:

1.  كهنسالی

2.  عوامل روانی

3.  عادات و شیوه زندگی

4.  تغییرات متوالی و نامنظم ساعات خواب

5.  عوامل محیطی

6.  عوامل جسمانی

7.  داروها

آشنایی با بعضی از اختلالات شایع خواب

خـُرخـُر(Snoring)

خرخر معمولاً هنگامی شنیده می شود كه بافت نرم حلق به هنگام تنفس حین خواب، دچار ارتعاش گردد. معمولاً در چنین افرادی ، انسداد نسبی راه هوایی ثانویه ، چاقی، آسیب یا ساختار نامناسب حلق وجود دارد. هنگامی كه انسان می خوابد عضلات حلق شل می شود و انسداد راه هوا ، بیشتر می گردد.

خرخر نه تنها باعث مزاحمت برای فرد دیگری كه در همان اتاق خوابیده ، می شود بلكه ناآگاهانه سبب بیدار شدن مكرر خود فرد می گردد كه ممكن است به صدها بار در طول یك شب برسد. نتیجه ی آن ، خواب آلودگی روزانه و اشكال در تمركز فكر است. زمانی كه خرخر با "آپنه خواب" (توقف تنفس حین خواب) توأم باشد، خطر آن جدی تر از زمانی است كه به تنهایی وجود داشته باشد. اگر شما علاوه بر خرخر از خستگی روزانه، خواب آلودگی روزانه ، فشار خون بالا و بیماری قلبی - عروقی رنج می برید. حتماً باید به پزشك مراجعه كنید  و در صورت وجود آپنه خواب تحت درمان مناسب قرار گیرید، زیرا عدم تشخیص و درمان به موقع و مناسب ، این بیماری می تواند سلامت و حتی زندگی شما را به مخاطره اندازد.

خوشبختانه امروزه برای درمان خرخر ، روش های جراحی و غیر جراحی متعددی وجود دارد كه با توجه به صلاحدید پزشكتان می توانید از این روشهای درمانی بهره ببرید.

آپنه خواب Sleep Apnea"" ( توقف تنفس حین خواب )

آپنه خواب حالت خطرناكی است كه به صورت توقف تنفس حین خواب روی می دهد .

دو نوع آپنه  خواب وجود دارد: آپنه انسدادی و آپنه مركزی. آپنه مركزی كه شیوع كمتری دارد هنگامی رخ می دهد كه مغز نمی تواند فرمان لازم برای حركت عضلات تنفسی و شروع دم را بدهد. آپنه انسدادی كه بسیار شایع تر است هنگامی رخ می دهد كه به رغم تلاش فرد و عضلات تنفسی اش برای تنفس، هوا به داخل یا خارج از بینی و دهان وی جریان پیدا نكند. هر چند خرخر همیشه با آپنه خواب همراه نیست ولی تقریباً همیشه آپنه خواب با خرخر در فواصل بین دو حمله آپنه همراه است. ممكن است در هر ساعت 20 تا 30 حمله آپنه اتفاق بیفتد. بیمار ممكن است از احساس خفگی حین خواب، سردرد صبحگاهی و خواب آلودگی و گیجی روزانه شكایت داشته باشد. تشخیص و درمان آپنه خواب بسیار مهم است ؛ زیرا این مشكل می تواند منجر به افزایش فشار خون، سكته قلبی و مغزی و نارسایی قلب و ریه گردد. آپنه معمولاً هنگامی رخ می دهد كه راه هوای نسبتاً بسته حلق ، با شل شدن عضلات در حین خواب كاملاً مسدود گردد و به رغم وجود تلاش برای تنفس، تبادل هوا از ریه به بیرون صورت نگیرد. عدم  ورود و خروج هوا از ریه سبب بالا رفتن سطح دی اكسید كربن خون و پایین آمدن سطح اكسیژن خون می گردد. این تغییرات باعث بیدار شدن فرد می گردد. با بیداری بیمار، شلی عضلات حلق وی كم شده و راه هوایی مجدداً باز می شود و هوا جریان می یابد. این بیدار شدن های مكرر هر چند باعث تداوم تنفس می شود ولی سبب می گردد كه بیمار خواب عمیق نداشته باشد. به عبارتی به محض این كه خواب بیمار به سمت عمیق شدن پیش می رود با یك حمله آپنه ، بیمار بیدار می شود. ممكن است فرد مبتلا به "آپنه خواب" متوجه هیچ یك از وقایع حین خواب خود نگردد. معمولاً بیمار از حملات توقف تنفس خود و بیدار شدن های مكرر بی اطلاع است اما از سردرد صبحگاهی، احساس عدم رضایت از خواب و خواب آلودگی روزانه شكایت دارد. ممكن است بیمار قادر نباشد روی موضوعات خاص فكر خود را متمركز كند و همچنین در طول روز و حتی حین كا ر مكرراً چرت بزند. آپنه خواب در آزمایشگاه خواب یا دستگاه پلی سومنوگرام تشخیص داده می شود و برحسب شدت و علت آن تحت درمان های مختلف جراحی و غیر جراحی قرار می گیرد.

خواب ناكافی (Insomnia)

خواب ناكافی به معنای كمبود خواب از نظر كمی و یا كیفی است كه می تواند با یك یا چند حالت زیر مرتبط باشد.

1. مشكل در به خواب رفتن

2. بیدار شدن های مكرر در طی شب و مشكل به خواب رفتن مجدد

3. بیدار شدن در صبح خیلی زود

 4. خوابی كه سبب شادابی و سرحالی نگردد.

خواب ناكافی با تعداد ساعاتی كه یك فرد می خوابد یا زمانی كه طول می كشد تا به خواب برود تعریف نمی شود. افراد از نظر نیازشان به خواب و میزان رضایتمندیشان از خواب با هم متفاوتند. خواب ناكافی ممكن است سبب مشكلاتی در طی روز از جمله احساس خستگی، كمبود انرژی، مشكل تمركز حواس و تحریك پذیری گردد.

بعضی شرایط سبب می شود كه افراد بیشتر از خواب ناكافی شكایت داشته باشند از جمله ی آنها می توان به سن بالا، جنس مؤنث و سابقه افسردگی اشاره كرد. اگر شرایط فوق با اضطراب و تنش، بیماری جسمی یا مصرف بعضی از داروها همراه شود احتمال بروز خواب ناكافی بیشتر می شود.

خواب ناكافی علل متعددی می تواند داشته باشد: بیماری های جسمی مثل آرتریت (التهاب مفاصل) ، نارسایی قلبی، آسم، آپنه خواب و پركاری تیروئید و پاركینسون( بیماری است كه با سختی و لرزش عضلات مشخص می شود ) ، بیماری های روحی - روانی مثل افسردگی و اضطراب و عادات نامناسب مثل مصرف قهوه زیاد، مصرف سیگار یا الكل قبل از خواب یا خواب بعد از ظهر بیش از حد.

تشخیص خواب ناكافی با بررسی تاریخچه بیمار و معاینات توسط پزشك داده می شود. درمان این بیماری با بر طرف كردن علل ایجاد كننده آن و اصلاح عادت بیمار میسر است.آسم با آپنه خواب در زنان ارتباط دارد

محققان مي‌گويند ابتلا به آسم احتمال بروز علايم آپنه انسدادي خواب را در زنان جوان دو برابر افزايش مي‌دهد.به گزارش رويتز هلث از نيويورك، دكتر "مانيندر كالرا" مي‌گويد يك مطالعه بزرگ بر روي زنان جوان نشان داد احتمال بروز نشانه‌هاي آپنه انسدادي خواب در زنان مبتلا به آسم دو برابر ديگر زنان است.

آپنه انسدادي در هنگام خواب يك اختلال است كه طي آن بافت‌هاي پشت حلق بطور موقت به هم مي‌چسبند و وقفه كوتاهي در تنفس ايجاد مي‌كنند تا آنكه مغز فرد را از خواب عميق بيدار مي‌كند.
اين حادثه مي‌تواند بارها در طول شب اتفاق بيفتد و اغلب به بدخوابي و خواب آلودگي در طول روز مي‌انجامد.
خروپف يكي از نشانه‌هاي آپنه خواب است.
دكتر "كالرا" از مركز پزشكي بيمارستان كودكان "سينسيناتي" و همكارانش ‪ ۶۷۷‬زن با ميانگين سني ‪ ۳۰‬سال را بررسي كردند
در مجموع بيش از نيمي از اين زنان اصلا خروپف نمي‌كردند، اين در حالي است كه ‪ ۲۳۱‬نفر از آنها (‪ ۳۴‬درصد) دستكم يك شب در هفته خروپف مي‌كردند و ‪ ۸۵‬نفر (‪ ۱۳‬درصد) تقريبا هر شب خروپف داشتند.
علاوه بر آن در اين مطالعه ديده شد احتمال خروپف در زنان مبتلا به آسم تقريبا دو برابر است.
همچنين آپنه در هنگام خواب با بيماري قلبي و ساير بيماريهاي مهم مرتبط شناخته شده است.
كشف ارتباط آسم با افزايش خطر آپنه انسدادي خواب مي‌تواند به تشخيص و درمان زودهنگام اين بيماري بينجامد.